ÇOCUKLUK ÇAĞI İSHALLERİ

Çocukluk Çağı İshalleri

İshal sık, yumuşak veya sulu kaka yapmak olarak tanımlanabilir. Çocuklarda sık görülen bir sağlık problemidir. Ancak sıklıkla uzun sürmez ve kendiliğinden düzelir.

İshal Neden Olur?

İshal, genellikle bağırsaklardaki bir enfeksiyondan kaynaklanır. Enfeksiyona neden olan mikroplar:

virüsler (en yaygın), bakteriler ve parazitlerdir.

Virüsler:

Viral gastroenterit (genellikle “mide gribi” olarak adlandırılır) çocuklarda yaygın görülen bir hastalıktır. İshal sıklıkla bulantı ve kusma ile birlikte seyreder. Şikayetler genellikle birkaç gün sürer, ancak yeterince sıvı alamayan çocuklar (özellikle bebekler) bu dönemde susuz kalabilirler.

Rotavirüs özellikle bebekleri ve küçük çocukları etkiler. Kış ve ilkbahar aylarında salgınlar yapar. Rotavirüs aşısı çocukları bu hastalıktan koruyabilir. Enterovirüsler ise  özellikle yaz aylarında çocuklarda ishale neden olabilir.

Bakteriler:

1. coli, Salmonella, ve Shigella dahil birçok farklı bakteri de ishale neden olabilir. Bu bakteriler, genellikle gıda zehirlenmelerinden sorumludurlar. Genellikle suçlanan besinin tüketilmesinden birkaç saat sonra başlayan ishal ve kusma ile belirti verirler.

Parazitler:

Çocuklarda ishale neden olabilecek paraziter enfeksiyonlar arasında giardia ilk sırada yer almaktadır.

Çocuklarda bazen aşağıda yer alan sebepler ile de ishal gelişebilir.

• Yüksek şekerli bir diyet (örneğin, bol miktarda meyve suyu içmek)
• Besin allerjisi
• Laktoz intoleransı
• Çölyak hastalığı

İshal Belirtileri Nelerdir?

Çocuklar genellikle karın ağrısından yakınırlar.  Bunu 3-5 gün sürebilen ishal izler.

Bu yakınmaların dışında ; ateş, iştah kaybı, bulantı, kusma, kilo kaybı ve susuzluk hissi bulunabilir. Kakanın, kanlı olup olmadığı önemlidir. Genellikle 5 günden fazla süren ishallerde kan olmasa bile doktorunuz olası etkeni gösterebilmek için tetkik isteyebilir. İshal Nasıl Tedavi Edilir?Viral ishaller kendi kendine geçerler. Ancak bakteriyel ishali  çoğu zaman antibiyotik  ile parazit ishalleri ise  her zaman anti-paraziter ilaçlarla tedavi etmek gereklidir. Kusmayan çocuklar her zamanki gibi yemeye ve içmeye veya emmeye devam edebilir. Özellikle anne sütünün ishali önleme ve ishal dönemindeki ihtiyacı karşılamadaki rolü yadsınamaz. Bu dönemde emzirme sıklığı arttırılmalıdır. Ayrıca ishal için uygun bir beslenme çoğu zaman ishal süresini kısaltır. İshal sona erene kadar daha küçük porsiyonlarda yemek verilmelidir. Bu süreçte iştahsızlığın normal bir bulgu olduğu unutulmamalıdır. Kabuğu soyulmuş elma, muz, şeftali, haşlanmış havuç, patates, yoğurt çorbası, pilav veya pirinç lapası, yoğurt, ayran, kefir bu dönemde çocuğunuza verebileceğiniz gıdalardandır. Gerek katı gerekse sıvı gıdalar yavaş yedirilmelidir. Aksi takdirde kusmayı tetiklerler. Örneğin kusan bir çocukta sıvılar her 5 dakikada bir kaşık olacak şekilde verilmelidir.

Doktorunuz tarafından önerilmedikçe  ishal önleyici ilaç verilmemelidir. Hafif susuzluk belirtileri gösteren çocuklar için doktorlar oral rehidrasyon solüsyonları (ORS) verilmesini tavsiye edebilirler. Bunlar eczanelerde bulunur ve reçetesiz satılır. Doktorunuz size ne tür, ne kadar ve ne süreyle vereceğinizi söyleyecektir. Unutulmamalıdır ki su, sodyum, potasyum ve diğer önemli mineral ve besin karışımlarını içermez. Bu nedenle sıvı kaybını karşılamada tek başına yeterli olamaz.  Bazı durumlarda, özellikle şiddetli ishal ve/veya kusması  olan çocukların tedavisine yardımcı olmak için hastanede damardan verilen sıvıların uygulanması gerekebilir.  İshal Nasıl Önlenebilir?Çocukların ishal olmalarını tamamıyla önlemek neredeyse imkansızdır. Ancak bu olasılığı azaltmak için aşağıdaki önlemler uygulanabilir.  ·       Çocukların, özellikle tuvaleti kullandıktan sonra ve yemekten önce ellerini yıkadıklarından emin olunmalıdır. Ellerin yıkanması bu tarz enfeksiyonları önlenmenin en iyi yoludur. ·       Lavabo ve tuvalet gibi banyo yüzeyleri temiz tutulmalıdır. ·       Yemeden önce meyve ve sebzeler iyice yıkanmalıdır.·       Mutfak tezgahları ve pişirme aletleri çiğ etle, özellikle kümes hayvanlarıyla temas ettikten sonra temizlenmelidir.·       Etler eve getirildikten sonra en kısa sürede buzdolabına kaldırılmalıdır. Ayrıca iyice pişirilmeden tüketilmemelidir. ·       Güvenli olduğu kanıtlanmış su içme suyu olarak tüketilmelidir. ·       Yiyecek hazırlamak için kullandığınız lavabo başka amaçlar için kullanılmamalıdır.·       Evcil hayvanlar ailenin yemek yediği alanda beslenmemelidir Doktorumu Ne Zaman Aramalıyım?·       Çocuğunuz 6 aydan küçük ise,·       Günde 7-8 den fazla  ishali var veya ishal 3 günden fazla sürerse·       Tekrarlayan kusma nedeniyle su veya diğer sıvı gıdaları alamıyor ise·       Şiddetli karın ağrısı var ise·       Kanlı ishali mevcut ise·       Çocuğunuzda susuz kaldığına dair belirti veya bulgular mevcut ise(ağzı kuru, ağlarken gözyaşı az geliyor veya yok, göz küreleri çökmüş, bıngıldak çökük, idrar miktarı az, uyku hali veya baş dönmesi)